Παλαιάδα – περί Ιωλκού (α’ μέρος)

α. Εισαγωγή

Όντως είναι πολλά τα εμπόδια, στην προσπάθεια να συνταιριάξουν με τα (γνωστά σ’ εμάς) πραγματικά στοιχεία, τα περιγραφόμενα υπό των αρχαίων ημών στα κείμενα.

Παρεκτός από τις -μετά από χιλετίες- φυσικές (ή ανθρωπογενείς) αλλαγές στο γεωγραφικό τοπίο, έχουμε:

• ύποπτες επεμβάσεις / προσθαφαιρέσεις στα κείμενα,
• ανόητες επεμβάσεις / προσθαφαιρέσεις στα κείμενα (κοινώς: σάλτσες του συγγραφέα),
• συρραφή ιστοριών από άλλους τόπους / χρόνους, που όμως φάνηκαν γοητευτικές στον γραφιά,
• «προκρούστειες» αλλοιώσεις της ιστορίας, ώστε να ταιριάξει σε αρχέτυπα,
• ενδεχομένως αποσιωπήσεις γεγονότων / καταστάσεων γιά πολιτικούς λόγους (βλέπε επαναχάραξη του προσώπου της Σφίγγας),
• κτλ κτλ κτλ.

Κι έτσι, προκύπτουν όλ’ αυτά τα τραγελαφικά, που αναφέρει ο Παλαιός – καί μονάχα γιά τα γεωγραφικά δεδομένα (πού να ψάξουμε καί τα υπόλοιπα, δηλαδή!) : ανύπαρκτα ποτάμια, υπερμεγέθη βουνά, καί τα ρέστα. Βάλτε στην εικόνα καί την ξεροκεφαλιά των φιλολόγων (που δεν περνάνε από κόσκινο τα «ιερά Ευαγγέλια» των σωζωμένων κειμένων), κι έδεσε το γλυκό.

Επίσης: σημειώστε ότι αυτές οι παρεμβάσεις / αλλοιώσεις των κειμένων είναι μονάχα όσες έγιναν -περίπου- από εποχής «Χρυσού Αιώνα» μέχρι ύστερο Βυζάντιο. Στην εποχή μας έχει κι άλλες… Αλλά, περί αυτών, παρακάτω.

. . . . . . . . . . .

Ωστόσο, ο πυρήνας των περιγραφών δεν είναι σκάρτος στο 100%. Υπάρχει – καί όντως περιγράφει πραγματικές καταστάσεις, που συνέβησαν κάποτε. Αλλά, ΕΝΝΟΕΙΤΑΙ πως η διά της λογικής διερεύνηση των αρχαίων παραδόσεων είναι εκ των ούκ άνευ.

Σας βεβαιώνω προσωπικά γι’ αυτό, μιά που (λόγωι εντοπιότητος) επί χρόνια έκανα τις «επί του πεδίου» έρευνές μου γιά την Ιωλκό καί την Αργοναυτική Εκστρατεία: όντως υπήρξαν / συνέβησαν, καί όντως έχουν αφήσει ίχνη μέχρι σήμερα… γιά όποιον έχει μάτια να τα δεί.

. . . . . . . . . . .

β. Η Αρχαιολογία

Πρίν προχωρήσουμε, οφείλουμε να επισημάνουμε το ότι η Αρχαιολογία (ως επιστήμη) είναι πολύ νέα. (Συγκρινόμενη, ας πούμε, με τα Μαθηματικά – ή τη Χημεία.) Ζήτημα αν έχει 150 (εκατόν πενήντα) χρόνια συστηματικής ζωής! – υπό την έννοια ότι επί τόσα χρόνια αποτελεί πανεπιστημιακό αντικείμενο.

Βέβαια, υπήρξαν και προηγηθείσες προσπάθειες ενασχολήσεως με τους αρχαίους πολιτισμούς, αλλά δεν μπορούμε να τις χαρακτηρίσουμε ακαδημαϊκές: δεν ήταν, δά, αρχαιολόγοι οι πλιατσικολόγοι, που ρήμαξαν τις αρχαιότητες Ελλάδας / Ρώμης / Αιγύπτου / όποιες έβρισκαν οπουδήποτε! (Σιγά μην ήταν αρχαιολόγος ο Έλγκιν!) Μάλιστα, η εποχή κατά την οποία ο (γνωστός) Σλήμαν μεταβάλλεται βαθμηδόν από πλιατσικολόγος σε αρχαιολόγο (κάπου το 1860-1890), είναι ακριβώς η εποχή απαρχής της ακαδημαϊκής Αρχαιολογίας.

Πλιατσικολόγος ο Σλήμαν; Ναί. Πόσοι γνωρίζουν ότι στα νιάτα του υπήρξε χρυσοθήρας στην Καλιφόρνια;

. . . . . . . . . . .

Τέλος πάντων, συγκρατήστε απλά το ότι η Αρχαιολογία είναι νεώτατη επιστήμη. Τί σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι πάσχει -ακόμη- από τις λεγόμενες «βρεφικές ασθένειες»· αυτές, που ενυπάρχουν στην αρχή κάθε ανθρώπινης προσπάθειας.

Λοιπόν, όλα όσα διαβάσατε γιά τις αλλοιώσεις των κειμένων ήδη στα αρχαία χρόνια, ισχύουν καί στη σημερινή εποχή. Όπου επίσης παίζουν:

• Ιδέες (ακόμη καί ανόητες) της στιγμής, που με τα χρόνια παγιώνονται ως «επιστημονικές».
• Πολιτικές σκοπιμότητες – σε βαθμό, όσο δεν πάει άλλο.
• Εμμονικές ιδέες,…
• …άρα καί απορίες ψάλτου, βήξ.

Φυσικά, όλ’ αυτά αλληλοδιαπλέκονται.

Γιά παράδειγμα, βρίσκουμε στη βιβλιογραφία ότι τα περί της πομπής των Παναθηναίων (που δήθεν απεικονίζει η ζωιφόρος του Παρθενώνα) ήταν απλά μιά ιδέα της στιγμής του ληστάρχου Έλγκιν, που τη σημείωσε στο σημειωματάριό του. Επίσης, τα περί «Ινδοευρωπαίων» προέρχονται από ιδέες μέσα στα μυθιστορήματα ενός μασώνου λόρδου, του Μπάλβερ-Λύττον.

[Ωραίος ο τυπάς! Ζούσε στην ειδυλλιακή εξοχή του Σαίντ Ώλμπανς, είχε τη σπιταρώνα του, τους υπηρέτες του, τα κτήματά του, τα εισοδήματά του… καί καθόταν όλη μέρα κι έγραφε μυθιστορήματα – όταν δεν τά ‘ξυνε.

Τώρα, βέβαια, πόσο «επιστημονικά» είναι τα μυθιστορήματα, πιστεύω ότι μπορούν να μας το εξηγήσουν οι αρχαιολόγοι. Επιστήμονες, αφού. 🙂 ]

Εννοείται, ότι ο εντιμώτατος αυτός πόρδος ποτέ του δεν θα έλεγε ότι η Ινδική γλώσσα σαφώς κι έχει ομοιότητες με την Ελληνική, αφού Έλληνες βρέθηκαν (καί παρέμειναν) στη βόρεια Ινδία, κυνηγώντας τους Άτλαντες. (Είναι ακριβώς οι Έλληνες -οι απόγονοί τους, δηλαδή-, που βρήκε εκεί ο Μέγας Αλέξανδρος καί του προσέφεραν κισσό καί κρασί.) Όπως δεν θα έλεγε κι ο καραβανάς Φαλλμεράϋερ ότι είμαστε απ’ ευθείας απόγονοι των αρχαίων ημών, γιά να μην πάρουν τα μυαλά μας αέρα.

[Αυτός, πάλι, παρά το ότι -λίγα χρόνια πρίν να μας φτύσει- είχε γράψει ένα αξιόλογο βιβλίο γιά την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, τά ‘πιασε από τον Μέττερνιχ γιά να μας ξεχέσει. Γιατί; Διότι η λέξη «επανάσταση» τότε ήταν πολύ επικίνδυνη γιά κράτη-μπαλώματα, τύπου Αυστρο-Ουγγαρίας. Καί, αν τους δίναμε το κακό παράδειγμα, θα τους γινόταν το μαγαζί θερινό.

(Έγινε τελικά, περίπου έναν αιώνα μετά. Πολυεθνικά καί πολυθρησκευτικά μπαλώματα δεν κρατιένται.)

Μ’ αρέσει, όμως, που διάφοροι ρεμπεσκέδες ακόμη καί σήμερα επικαλούνται την εξώφθαλμη προπαγάνδα του Φαλλμεράϋερ ως έγκυρη πηγή! Γιά το τί είμαστε, ή δεν είμαστε, έχει μιλήσει το dna στο εργαστήριο, σκατομαλάκες!…]

. . . . . . . . . . .

Από εμμονικές ιδέες, πάλι, θα έλεγα πως η κυριώτερη των «επιστημόνωνε» είναι η εξής μία: ότι, από υποφυλή πιθήκων, γίναμε άνθρωποι καί φτιάξαμε διαστημόπολοια σε διάστημα 7-8 χιλιάδων χρόνων. Γιά τους «επιστημόνωνε» αυτούς, ποτέ δεν υπήρξαν τεχνολογικώς υπερ-εξελιγμένοι πολιτισμοί πρό του Κατακλυσμού, ο δέ Πλάτων λέει παραμύθια… διότι μιλούσε «εν παραβολαίς».

Βέβαια, εννοείται ότι οι «υπερεσίες» τους «αυτών», συν ολόκληρα επιστημονικά επιτελεία από «δικά τους παιδιά», ψάχνουν μανιωδώς γιά τα κατάλοιπα αυτών των πολιτισμών, μπας καί βρούν τίποτε χρήσιμο (ως οπλικό σύστημα). Αλλά, αν ισχυριστείς μέσα σε πανεπιστήμιο ότι ο δικός μας πολιτισμός δεν είναι ο μοναδικός που υπήρξε, τότε αλοίμονό σου!

Κι έτσι, η σημερινή θεωρία της Αρχαιολογίας στηρίζεται σε εμπνεύσεις της στιγμής (κυρίως της βρεφικής της φάσης), συν υποθέσεις του τύπου: «πετάω τη μπάλλα στην εξέδρα». Όπως πχ με το ότι, στην ερώτηση: «- Τί ακριβώς σημαίνει ‘Έλληνες’;», η απάντηση είναι: «- Ήρθαν στην Ελλάδα από τον βορρά.». Καί λοιπόν; η προέλευση από τον (όποιο) βορρά φωτίζει περισσότερο τη φύση των Ελλήνων; Σιγά να μήν!

[…Πέρα από την ολοφάνερη χοντροκομμένη σκοπιμότητα ν’ …αποδειχθεί -εδώ γελάνε!- ότι δεν είμαστε εμείς οι αυτόχθονες πρώτοι κάτοχοι καί νοικοκύρηδες του οικοπέδου, αλλά κάποιοι τυχαίοι νομάδες καί παιδιά της τύχης… Με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό.]

Αυτές οι μαλακίες, όμως, διδάσκονται στα γιουνιβέρσιτυζ ως «επιστήμη».

Τα μόνα αξιόλογα στοιχεία, που έχει να παρουσιάσει η Αρχαιολογία, είναι τα ευρήματα των ανασκαφών. Αλλά, καί πάλι, ό,τι δεν συμφωνεί με το «επίσημο» αφήγημα, «θάπτεται» σε ντουλάπες καί συρτάρια, μακριά από τα βλέμματα των επισκεπτών των μουσείων.

Άσε που σήμερα υπάρχουν υπερεξελιγμένες τεχνικές επεξεργασίας υλικών, που τα κάνουν …αρχαία… καί μετά αυτά θάπτονται, ή ποντίζονται στη θάλασσα… γιά ν’ «ανακαλυφθούν» αργότερα ως αρχαιολογικά ευρήματα. (Καί ν’ «αποδείξουν» ότι κακώς οι Έλληνες κατέχουμε τη συγκεκριμένη γωνιά της Γής, αφού «δεν είμαστε» αυτόχθονες.)

Δεν είναι νά ‘χεις πουθενά εμπιστοσύνη. Μόνο στο μυαλό σου – αν ξέρεις να το χειρίζεσαι, εννοείται.

Ως υστερόγραφο στην ενότητα, οφείλουμε να προσθέσουμε ότι το πλιάτσικο (ειδικά σε ενάλιες αρχαιότητες) δεν έπαψε ποτέ. Φυσικά, το ψευδοκράτος μας είναι πολύ «γενναιόδωρο» σε κάτι τέτοια, καί δεν κυνηγάει κανέναν άρπαγα – πολλώι δέ μάλλον να τον τιμωρήσει.

. . . . . . . . . . .

γ. Ιωλκός

Καί φτάνουμε στην Ιωλκό.

Εδώ, ο κύριος όγκος των αρχαιολογικών προσπαθειών ανάγεται στις αρχές του 20ου αιώνα… όπου έχουμε μείγμα επιστημονικής δεοντολογίας καί (απαραδέκτου) ερασιτεχνισμού. Συγκεκριμένα, κάποιος (συνταξιούχος γυμνασιάρχης νομίζω), προσπαθώντας να εξηγήσει τα πώς καί τα γιατί των αρχαίων κειμένων περί Αργοναυτικής, πρότεινε το εξής απίθανο: ότι οι δύο χείμαρροι Άναυρος καί Κραυσίδων …άλλαξαν αμοιβαίως όνομα από την εποχή του Ιάσονα καί μετά, καί …ξανάλλαξαν, όταν δημιουργήθηκε ο σημερινός Βόλος (περίπου 1865)!!!

Ούτε μισόχαζα γερόντια σε …μπαρμπαδοβριθή καφενεία δεν λένε τέτοια πράγματα! Έλα, όμως, που τά ‘χω διαβάσει σε βιβλία!…

[Κάτι πρέπει να παθαίνουν οι συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί, δεν εξηγείται αλλοιώς. (Τους βάζουν τίποτε παραισθησιογόνα στο τσάϊ; ποιός να ξέρει!) Σαν τον άλλον, που έγραψε ότι ο ναός του Απόλλωνα στις Βάσσες …περιστρέφεται γύρω-γύρω, ανάλογα με την εποχή!

Καί τ’ είναι ο ναός του Απόλλωνα, μωρέ; ο φούρνος του Χότζα, γιά να γυρνάει γύρω-γύρω;]

Περιττό να πω ότι καί το παλάτι της Ιωλκού τοποθετείται σε τελείως λάθος σημείο. (Υπό τον εξαναγκασμό του ότι από εκεί δίπλα περνούσε ο Κραυσίδων.)

. . . . . . . . . . .

i. Αρχικές επεξηγήσεις

Εδώ, θα σας δείξω τα αποτελέσματα των ερευνών μου γιά δύο «επεισόδια» των αφηγήσεων περί Ιωλκού – Αργοναυτικής. Υπάρχουν κι άλλα, πλήν όμως δεν θέλω να μιλήσω γι’ αυτά δημοσίως. Ούτε να εκθέσω το σκεπτικό μου. Κι ο λόγος είναι απλός: δεν επιθυμώ να κουβαληθούν στην πόλη μου διάφοροι πονηροί («ερευνητές» τάχαμου), ή «υπερεσίες».

Υπερβολές κάποιου, που νομίζει πως ξέρει πολλά κι έχει σύνδρομο καταδιώξεως;

Μπορείτε να το πήτε κι έτσι – αν θέλετε. Ωστόσο, έχω ήδη ανιχνεύσει τις πρώτες καρα-ύποπτες σχετικές κινήσεις της εποχής μας…

…διότι, δεν είναι μόνον η εποχή μας εποχή των πονηρών· αρκετά παλιότερα, από ‘δώ πέρασαν καί οι διαβόητοι πλιατσικολόγοι Dilettanti – κάπου έναν αιώνα πριν την Εθνεγερσία! Πράγμα που επιβεβαιώνει απόλυτα το ότι βρίσκομαι στο σωστό μονοπάτι. Το πέρασμα των Dilettanti έχει αφήσει συγκεριμένα υπαρκτότατα ίχνη, στα οποία δεν θ’ αναφερθώ, διότι ξεφεύγουμε. Δεν είναι μυστικά, όμως. (Έ, ήταν λιγάκι νάρκισσοι τα πλουσιόπαιδα της αγγλίτσας, γι’ αυτό άφησαν τη σφραγίδα τους!)

Τί ψάχνανε / ψάχνουνε όλοι αυτοί οι λεβέντες, όμως; Το ποιά δέντρα κόψανε οι Αργοναύτες, γιά να ναυπηγήσουν την Αργώ; Έ, όχι δά! 🙂

. . . . . . . . . . .

ii. Παράγοντες δυσκολίας

Υπάρχουν ακόμη δύο εμπόδια στην προσπάθειά μας:

• Πρώτον, το ότι στις εποχές Αργοναυτικής / Τρωϊκού ακόμη μιλούσαν (καί) Πελασγικά – γιά τα οποία, οι σοφοί μας φιλόλογοι ουσιαστικώς δεν έχουν ιδέα!

Έτσι, ούτε καταλαβαίνουν, ούτε προσπαθούν να καταλάβουν ότι αυτή η εποχή ήταν μεταβατική, κι ότι τα Πελασγικά είναι κι αυτά Ελληνικά, πλην όμως συγκριτικώς τραχύτερα ακόμη κι από τα σημερινά «χωριάτικα» (σε σύγκριση με τα «ακαδημαϊκά» Ελληνικά των εκφωνητών των ειδήσεων). Κανενός δεν τού ‘κοψε ότι (στη βαρειά Πελασγική προφορά) ο Κραυσίδων είναι απόδοση του «θραυσίδων», δηλαδή ποταμός με πολλά καταρρακτάκια – όπου το νερό «θραύεται». (Καί όντως έτσι είναι η τοπολογία του.) Όπως δεν τους κόβει ότι ο (Πελασγιστί) Ιάρδανος / Ιορδάνης είναι ο Ηριδανός.

Συνεπώς, μπορεί ένας τόπος να ονομάζεται επί χιλιετίες ξέρω ‘γώ «Ιθάκη», αλλά αν χαθεί η σημασία της λέξης, είναι δώρον-άδωρον η απλή διατήρηση της ηχητικής μνήμης. Ως αντιπαράδειγμα, η -κοντινή της Ιθάκης- Ζάκυνθος, ας πούμε, έχει επίσης Πελασγική ονομασία, καί σημαίνει «πολύλοφη». Οπότε, αν κάποιο άλλο μέρος χαρακτηρίζεται πάλι από πολλούς λόφους (πχ Ρώμη, Κωνσταντινούπολη…), καί βρεθεί ένας ποιητής να το περιγράψει -ορθώς- ως «ζάκυνθον τόπον», ιδού πώς προκύπτει μεγαλοπρεπές μπέρδεμα!!! 🙂

• Και δεύτερον, το ότι τα αρχαία ίχνη της περιοχής εντοπίζονται σε τουλάχιστον τέσσερεις φάσεις: τρείς μετακατακλυσμιαίες, καί μία προκατακλυσμιαία.

Δεν θα πω περισσότερα επ’ αυτού, γιά τους λόγους που ανέφερα παραπάνω. (Η χρονική διαστρωμάτωση αυτή μπορεί μέν να μπερδεύει τους άσχετους, αλλά όχι τον γράφοντα.) Η Ιωλκός, πάντως, ανάγεται στην πιό πρόσφατη μετακατακλυσμιαία φάση της περιοχής. Οι άλλες, ήταν ήδη …αρχαιολογία επί Ιάσονος.

Ένας τρίτος παράγων πιθανής δυσκολίας, είναι η φυσική / ανθρωπογενής αλλαγή του τοπίου μετά από (τέσσερεις) χιλιάδες χρόνια. Δεν τον λαμβάνω υπ’ όψιν μου, όμως, διότι όποιος γνωρίζει πέντε πράγματα από Γεωλογία, μπορεί εύκολα να υπολογίσει τις αλλαγές.

. . . . . . . . . . .

iii. Παράγων ευκολίας

Υφίσταται, όμως, κι ένας παράγων που μας βοηθάει στην έρευνα! Κι αυτός είναι το ίδιο το Μάτριξ αυτοπροσώπως!

Σημάδια όχι τυχαία, ενδεχομένως όνειρα κι «ενθυμήσεις» κάποιων ανθρώπων… όλ’ αυτά βοηθάνε να προσανατολιστούμε.

. . . . . . . . . . .

γ1. Το πέρασμα του Κραυσίδωνα

Μπαίνουμε τώρα στο ψητό.

Όλοι ξέρετε από τη Μυθολογία ότι ο Ιάσων πέρασε τον Κραυσίδωνα, όπου έχασε το ένα του σανδάλι, ταυτόχρονα κουβαλώντας στους ώμους του καί τη θεά Ήρα (υπό μορφήν γριάς).

Όμως, δεν είναι τελείως παράλογο να περνάει κάποιος μέσα από τον φουρτουνιασμένο χείμαρρο, καί δή χειμώνα καιρό; (Τότε είναι, που ο Κραυσίδων κατεβάζει πολύ νερό – καί με ορμή.) Καί δή, άκρως ριψοκίνδυνο, μιά που κουβαλούσε άνθρωπο; Γιατί δεν περνούσε από γέφυρα; Κρυβόταν; καί γιατί κρυβόταν, αφού ούτως ή άλλως θα έμπαινε στην Ιωλκό, καί θα τον βλέπανε μέχρι καί οι εχθροί του; Η Ιωλκός του τότε δεν ήταν καί καμιά …Νέα Υόρκη του σήμερα!

Ή, μήπως, δεν είχαν γέφυρες, οι Ιωλκαίοι; τόσο ούγκανα ήταν, που περνούσαν μέσα από φουσκωμένους χειμάρρους;

. . . . . . . . . . .

(επόμενο)