ίπα ν’ αρχίσω μιά σειρά αναρτήσεων, σχετικών με την επιβίωση – μιά που έρχονται τα δύσκολα.

Τώρα, βέβαια, υπάρχουν αμέτρητα φιλμάκια ανά τα ιντερνέτια, τα οποία δείχνουν πώς να φτιάχνεις τα πάντα με πρωτόγονα μέσα – από φαγητό, μέχρι να μαντάρεις κάλτσες (που λέει ο λόγος). Όθεν, ίσως ετούτες εδώ οι αναρτήσεις ν’ αποδειχθούν περιττές.

Δε βαρυέσαι, όμως· θα τις ξεκινήσω, καί θα δούμε πώς θα πάει. (Αν έχει νόημα να συνεχίσουν, δηλαδή.) Φιλοδοξώ λιγάκι να τις κάνω σαν «εγχειρίδιο άμεσης λειτουργίας» (καί της μισής σελίδας) : δυό λόγια, καί ακόμη κι ο άσχετος να μαθαίνει αμέσως. Σάμπως καί πόσα φιλμάκια να δείς, καί πόσα κόλπα μπορείς να μάθεις; Σύντομα πράγματα, λοιπόν, καί στο κέντρο κατ’ ευθείαν!

Καί να είναι λιγάκι σαν σελίδες αναφοράς: ένας σύντομος, αλλά περιεκτικός οδηγός τσέπης.

Επίσης, αυτές οι αναρτήσεις θα έχουν την ιδιαιτερότητα ότι θα συμπληρώνονται με όσα τυχόν θα συνεισφέρετε στα σχόλια. (Άρα, μην τις θεωρήσετε ολοκληρωμένες, αν δεν πέσει πρώτα η σχετική συζήτηση.) Θα παίρνω τα σχόλια (ή κομμάτια τους), θα τα σενιάρω λίγο από εμφάνιση, καί θα τα προσαρτώ στη σελίδα – με πλήρη αναφορά του ποιός-έγραψε-τί. (Μόνο, παρακαλώ όχι φιλμάκια. Κείμενο.)

 

Οι αναρτήσεις αυτές αφιερώνονται στους αναγνώστες, που ζήτησαν πρακτικές λύσεις από το ιστολόγιο πολλές φορές στο παρελθόν. Άργησα λίγο να καταλάβω ότι δεν είναι τα πάντα αυτονόητα γιά τους πάντες, όθεν τα παιδιά της πόλης καί του διαμερίσματος μάλλον χρειάζονται λίγη βοήθεια παραπάνω.

Οκέϋ, τότε, ιδού κάποιες πρακτικές λύσεις!

 

Εισαγωγή

Είναι κάτι που υποψιαζόμαστε μέν αρκετοί, αλλά δεν το αφήνουμε να βγεί στην επιφάνεια: ότι ο πολιτισμός μας είναι τρομερά ευάλωτος. Παρά τις προόδους του.

Ουσιαστικά, ο (τεχνολογικός) πολιτισμός από το 1900 καί εντεύθεν βασίζεται όλο καί περισσότερο στο ηλεκτρικό ρεύμα. Άρα, μία καταστροφή στην ηλεκτροδότηση, καί πάπαλα! Θα γυρίσουμε πάραυτα σε καταστάσεις πρωτογονισμού, γιά τις οποίες δεν είμαστε καθόλου έτοιμοι. Παναπεί, θ’ αναγκαστούμε να γυρίσουμε στην εποχή των προπαππούδων μας, εκατό χρόνια πίσω καί πλέον. Ναί, αλλά αν πρέπει να το κάνουμε γιά να επιβιώσουμε, θα το κάνουμε καί θα πούμε καί ζήτω!  🙂

Νά, ας πούμε τα αρχεία που κρατάμε: το (σχετικά πρωτόγονο – 9ος αιώνας μΧ) χαρτί δεν χρειάζεται ηλεκτρικό ρεύμα, γιά να αποθηκεύσει την πληροφορία καί να τη διαβάσουμε. Αντιθέτως, χωρίς ηλεκτρικό τα μνημάκια usb θα καταστούν απλώς διακοσμητικά. (Καί οι σκληροί δίσκοι σού βέρ – αυτά που βάζουμε κάτω απ’ τα ποτήρια, να μή βρέχεται η φορμάϊκα του γραφείου.)

Δεν είναι μονάχα ότι θα σταματήσουν να λειτουργούν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές μας (εκτός απ’ των λίγων τυχερών ιδιοκτητών, που έχουν εγκαταστήσει φωτοβολταϊκά στα σπίτια τους, ώστε να μπορούν να τροφοδοτούν έναν φορητό – κι αυτό, γιά 258 μέρες τον χρόνο, που έχουμε ηλιοφάνεια στην Ελλάδα). Δεν είναι μονάχα ότι θα σταματήσει το Διαδίκτυο να λειτουργεί. (Σιγά να μη δουλέψουν οι θηριώδεις servers του οποιουδήποτε δικτύου με φωτοβολταϊκά!) Είναι το ότι δεν θα δουλεύουν ένα σωρό άλλα (βασισμένα στο ηλεκτρικό ρεύμα) πράγματα, όπως πχ οι αντλίες νερού γιά την υδροδότηση των πόλεων.

Το χειρότερο είναι πως δεν μιλάω κάν γιά πόλεμο… όπου, πράγματι, το ηλεκτρικό παρέχεται μονάχα γιά κανένα δίωρο ανά γειτονιά, γιά λόγους ασφαλείας. Μιλάω γιά την παρούσα κατάσταση! Διότι βγάλαμε τα μάτια μας με τα χέρια μας:

  • Κλείσαμε τις βιομηχανίες.
  • Γεμίσαμε το δίκτυο ανεμογεννήτριες.
  • Κλείνουμε τα λιγνιτικά εργοστάσια, διότι δήθεν μολύνουν καί δεν είναι οικολογικά.

Τί σημαίνουν όλ’ αυτά… πακέτο;

  • Ότι κλείσαμε καί διώξαμε τους μεγάλους πελάτες του ρεύματος, που κρατούσαν το ρεύμα σχετικά φτηνό.
  • Ότι κάνουμε τα χατήρια των γερμαναράδων καί των πωλητικών, γεμίζοντας το δίκτυο ανεμογεννήτριες καί αστάθεια.

[Οι ανεμογεννήτριες οκέϋ, παράγουν ρεύμα… από το 1895! Ένα δυναμό που γυρίζει με τον αέρα είναι, οπότε όντως παράγει ρεύμα. Αλλά μόνες τους, πχ σ’ ένα απομακρυσμένο καί μή ηλεκτροδοτούμενο κτήμα. Επάνω στο δίκτυο -καί πολλές μαζί- είναι συμφορά σκέτη!… πράγμα που έχει αποδειχθεί καί στην πράξη!

Γιατί; διότι η παραγωγή ρεύματος αυξήθηκε, αλλά χωρίς να ωφελούνται οι καταναλωτές. Αυξήθηκε (καίμε τζάμπα λιγνίτη, δηλαδή), απλά γιά να ισοφαριστεί η αστάθεια που φέρνουν στο δίκτυο οι γεννήτριες.

Δεν θα σας εξηγήσω εδώ γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά ξέρω καλά την αιτία, διότι έχω ρίξει το διάβασμα της αρκούδας καί σέβομαι τους κόπους μου· δεν σκοπεύω ν’ αλλάξω τώρα μυαλά, γιά χάρη του κάθε παπάρα. Σιγά μή με μάθει Φυσική καί Μαθηματικά ο κάθε εργολάβος, δηλαδή!

Κι όσο γιά οικολογία οι ανεμογεννήτριες… άσε… διαλύουμε τα δάση καί τις βουνοκορφές, γιά να εγκαταστήσουμε τους ανεμόμυλους των γερμαναράδων!]

  • Ότι οι γερμαναράδες μιά μέρα θα πάρουν τον λιγνίτη γιά πάρτη τους, μπίρ παρά – διότι θα τους τον χαρίσουν οι πωλητικοί. (Δεν είναι μόνο γιά τη βιομηχανία τους· στους δύο ΠΠ οι γερμαναράδες με τον ορυκτό άνθρακα φτιάξανε μέχρι καί βενζίνη!)
  • Ότι το ρεύμα θ’ ακριβαίνει συνεχώς, καί θα το έχει μόνον όποιος έχει να το πληρώνει. (Καί τα σκατοκόμματα, που δεν το πληρώνουν καί το χρωστάνε, αλλά η ΔΕΗ δεν τους το κόβει.)
  • Ότι, ακόμη καί υπό συνθήκες ειρήνης (σαν αυτή που διανύουμε – όχι ειρήνης ΣΥΝ ευημερίας, δηλαδή), ακόμη κι αν έχεις να το πληρώσεις, ρεύμα θα έχεις μονάχα γιά κάποιες ώρες ανά ημέρα. ΟΧΙ γιά όλο το 24ωρο.

Αυτό το τελευταίο πάρ’ τε το σαν προφητεία που θα πέσει έξω, πάρ’ τε το σαν φαντασία τύπου Χόλλυγουντ, πάρ’ τε το όπως θέλετε. Είναι η γνωμάρα μου, πάντως, καί τη λέω.

  • Που, όμως, σημαίνει ότι δεν θα μπορείς να φτιάχνεις το φαγητό σου όποτε θες εσύ.
  • Που σημαίνει, ξανά, ότι θ’ αναγκαστείς να φυλάς καραούλι (εις βάρος του ύπνου σου καί άλλων δραστηριοτήτων), να δείς πότε θα έχεις ρεύμα να μαγειρέψεις. (Καί με άγνωστη χρονική διάρκεια. Μπορεί, εκεί που περιμένεις πχ τρίωρη διάρκεια της παροχής, τελείως ξαφνικά να σ’ αφήσει μπουκάλα – καί τις πατάτες άψητες.)
  • Που σημαίνει, τέλος, ότι πρέπει να βρείς εναλλακτικούς τρόπους μαγειρέματος· ακόμη καί πρωτόγονους.

Βάλε, τώρα, το τί έρχεται επάνω στην κεφάλα μας με φόρα (ποιά «ειρήνη»!…), κι εδώ είμαστε!

 

Μαγείρεμα

Οι τρόποι να μαγειρέψεις χωρίς ηλεκτρικό είναι τρείς· δηλαδή, οι πηγές ενέργειας που μπορείς να χρησιμοποιήσεις, είναι τρείς:

  • Φυσικό αέριο (γκαζάκια).
  • Ήλιος.
  • Ξύλα καί κάρβουνα.

Αυτές μού ήρθαν στο μυαλό, δεν ξέρω αν υπάρχουν κι άλλες. (Υπάρχουν, αλλά πόσο πιθανές είναι να τις βρείς; Διάβασα πρόσφατα ότι στις ηπαπάρα μπουζουριάσανε κάτι τύπους, που ψήνανε κοτόπουλα στους θερμοπίδακες του Γιέλλοουστόουν!!! Ωραίοι!…)

 

i. φυσικό αέριο

Το φυσικό αέριο το έχουν χρησιμοποιήσει όλοι, όσοι έχουν κάνει κάμπινγκ – ή είχαν πάει παλιά στο εξοχικό του παππού, που δεν είχε ρεύμα. Εντάξει, αλλά σε συνθήκες δύσκολες (σαν αυτές που έρχονται) δεν ξέρω αν θα βρίσκετε φιάλες καί φιαλίδια. Όθεν, άκυρον.

 

ii. Ήλιος

Ο Ήλιος είναι καλύτερος, με την έννοια ότι δεν χρειάζεται να ψάξεις να τον βρείς. Μόνο που στην Ελλάδα περίπου οι 100 μέρες του χρόνου δεν έχουν ηλιοφάνεια. Εν πάσει περιπτώσει, υπάρχουν ηλιακά φουρνάκια με τιμές λίγο πάνω από 50 ευρά. Κι αν πιάνουν τα χέρια σας (να φτιάξετε εσείς φουρνάκι), τα υλικά κοστίζουν κανένα τριαντάρι.

Ψήνουν μιά χαρά το φαγητό, μόνο που έχετε υπ’ όψη σας ότι δεν πρόκειται γιά ηλεκτρικές κουζίνες – άρα, ο χρόνος μαγειρέματος είναι σαφώς μεγαλύτερος. (Κάτι έχω ακούσει γιά τετράωρο-πεντάωρο, μου φαίνεται.) Επίσης, έχουν μειονέκτημα αν ο Ήλιος μπαινοβγαίνει στα σύννεφα. (Δεν μπορούν να κρατήσουν τη θερμοκρασία εκεί που πρέπει.)

 

iii. ξύλα καί κάρβουνα

Σίγουρα πράγματα!

Ξύλα βρίσκεις παντού. Κάρβουνα αγοράζεις, ή τα φτιάχνεις εύκολα (αν ξέρεις τον τρόπο). Μέχρι καί στην Κατοχή έβρισκε κανείς κάρβουνα, άρα νόου πρόμπλεμ.

Δεν θα καθήσουμε εδώ να ψειρίσουμε το ντίιιτ, λέγοντας πόση θερμιδική αξία ανά μονάδα μάζας έχει το κάθε είδος ξύλου. (Αυτά μετράνε, μονάχα αν σκοπεύεις να φτιάξεις ατσάλι στην αυλή σου – οπότε πρέπει να ψάξεις γιά κούτσουρα από δρύες.) Απλά, ό,τι βρείς από ξύλο, τσούξ’ το φωτιά καί κάψ’ το, να μαγειρέψεις!

Τώρα, υπάρχουν τρία είδη μαγειρικής εστίας γιά τέτοια καύσιμη ύλη:

  • Οι ψησταριές.
  • Οι πυροστιές.
  • Οι χτιστοί κλειστοί φούρνοι.

Όλες αυτές οι εστίες είναι χρήσιμες. Μονάχα, αν είσαι στο φευγιό (κυνηγημένος), δεν ωφελεί καί πολύ ο φούρνος. (Εκτός αν του βάλεις ρόδες καί τον τσουλάς, όπως έκανε ο Χότζας.) Άσε που ο χτιστός φούρνος είναι πανάκριβος καί πιάνει χώρο. Στην κατά κανόνα μικρή βεράντα του διαμερίσματός σου, τί θα βάλεις; όχι αυτόν, φυσικά.

Εν πάσει περιπτώσει:

  1. δείγματα ψησταριών (αυτές με το καπάκι είναι καλύτερες, διότι δεν αφήνουν τη θερμότητα να φύγει – καί δεν εννοώ απαραίτητα τις ακριβές, τις κυριλάτες· καπάκια έχουν καί μερικές απ’ τις τσίγγινες),
  2. δείγματα πυροστιών (είναι τα σιδερένια τρίγωνα, όπου μαγείρευαν οι καουμπόϋδες – φωτιά από κάτω, κατσαρόλα από πάνω),
  3. δείγματα χτιστών φούρνων,

γιά να πάρετε μιά ιδέα.

 

Τώρα, οι φούρνοι είναι κυρίως γιά ταψιά, οι ψησταριές γιά ψήσιμο κατ’ ευθείαν πάνω απ’ τα κάρβουνα, ίσως καί γιά τηγάνισμα με επίπεδο τηγάνι (διαφωτίστε μας, οι γνωρίζοντες καί οι γνωρίζουσες!), καί οι πυροστιές γιά βράσιμο (σούπες, φασολάδες, κτλ), καί δή με καμπύλο σκεύος από κάτω, τύπου γουόκ.

Βέβαια, υπάρχουν καί μερικά μικρά μυστικά, πχ ότι μανιτάρια κτλ ευαίσθητα τα τυλίγεις πρώτα με αλουμινόχαρτο, πρίν τα βάλεις στην ψησταριά. (Να μη διαλυθούν καί να μή φύγουν τα ζουμιά.) Ή άλλα φαγητά τα αλευρώνεις. Αλλά, τέλος πάντων, αυτά τα μαθαίνει κανείς στην πορεία. Το θέμα είναι να γεμίσει το στομάχι καί να μην πεινάς!

 

Τροφή «ανάγκης»

Πρώτα-πρώτα, τα ψάρια.

Εδώ, βέβαια, χρειάζεται να ξέρει κανείς μερικά κόλπα γιά να ψαρέψει επιτυχώς· διότι τον άσχετο, αντί να τον ταΐσουν τα ψάρια, θα τα ταΐσει αυτός!… (Θα του τρώνε διαρκώς τα δολώματα – εμένα μου το κάνανε αυτό κάτι μαλακισμένα, που λέγονται «καλογρίτσες».) …Μεταβάλλοντάς τα σε ιδιάζουσα μορφή κατοικιδίων! lol!!!

Μετά, τα λαχανικά.

Κολοκυθάκια, μελιτζάνες, πιπεριές, ακόμη καί ντομάτες, ψήνονται μιά χαρά στα κάρβουνα. Βέβαια, τηγανίζονται κιόλας, αλλά χρειάζονται καί λάδι, ίσως καί αλεύρωμα. Όμως, εδώ λέμε να κάνουμε τη δουλειά μας με τα ελάχιστα απαραίτητα· άμα είναι να ψάχνουμε γιά λάδι καί αλεύρι σε καιρό ανακατωσούρας… άσ’ το καλύτερα!

Ά! Επίσης, ψήνονται καί οι πατάτες! Οι οποίες στα τσιπουράδικα του Βόλου σερβίρονται κομμένες σε δύο μισά, κι απάνω τους βάζεις βούτυρο καί αλάτι. Μεζές άλφα-άλφα, δε σου λέω τίποτε!  🙂

Τέλος, ψήνονται τα εδώδιμα μανιτάρια (άμα βρείς καί καμιά γουργουλιάνα, βγάζεις τηγανιά που μυρίζει ίδια με το χοιρινό!), τα δέ άγρια χόρτα βράζονται (στην πυροστιά).

Καί γιά τους μερακλήδες, έχουμε μέχρι καί ψητά φρούτα! (Πχ μήλα καί μπανάνες, ίσως καί κυδώνια.) Δεν ξέρω πως γίνεται η δουλειά, πάντως έχω φάει. Δεν τό ‘βγαλα απ’ το μυαλό μου.

 

Αυτά από ψήσιμο. Υπάρχει, όμως, καί μιά κατηγορία ολόκληρη από γλυκά σπιτικά, τα οποία διατηρούνται κιόλας μακροχρονίως. Εκτός απ’ τα κουταλάκια του γλυκού καί το μέλι, μπορείς πχ να φτιάξεις μπάρες δημητριακών με μέλι. Δεν θα υπεισέλθω σε τέτοιες συνταγές, διότι δεν σκοπεύω να γράψω τσελεμεντέ! Πάντως, πεντέξη απλές συνταγές μπορούν να εφαρμοστούν καί στο βιαστικό (γιά ανώμαλες συνθήκες διαβιώσεως). Ξέρω ‘γώ, ίσως ο παραδοσιακός σπιτικός / καλογερικός χαλβάς.

Τα γλυκά δεν τα αναφέρω γιά πολυτέλεια· είναι το κόλπο που χρησιμοποιούσαν από παλιά οι χριστιανοί, γιά ν’ αντέχουν τις νηστείες!… κι εμάς προσεχώς μας περιμένουν αρκετές τέτοιες! (Πράγμα που απεύχομαι, βεβαίως.)

 

Φαγώσιμα γιά ψυγείο

Αυτά, απλά ξεχάστε τα. Εκτός αν:

  • Έχετε ψυγείο (μπουκάλας) υγραερίου. (Λειτουργεί με καύση υγραερίου, καί κατεβάζει τη θερμοκρασία μέσα στο ψυγείο.)
  • Έχετε εκεί κοντά πηγή, ή ποτάμι με καθαρό νερό.
  • Παστώνετε το κρέας με μπαχαρικά, όπως κάνανε στον Μεσαίωνα.

Θά ‘λεγα, όμως, ξεχάστε τα γενικώς. Είναι περιττές έγνοιες, θα συμπλήρωνα. Προτιμήστε την τροφή που παρασκευάζεται λίγο πρίν τη φάτε.

 

(Κείμενο στις 22/11/2020)